George Orwell

Σπάω το κεφάλι μου και δεν μπορώ να το βρω. Αδυνατώ να εντοπίσω εκείνο το απροσδιόριστο θέμα το οποίο εκτός από εμένα θα ενδιαφέρει και τον αναγνώστη που θα τύχει να διαβάσει το Turing Machine. Στο σημείο αυτό νομίζω ότι ακούω τον Αλέκο να αναφωνεί με βροντερή φωνή, “ΣΕ ΟΠΟΙΟΝ ΑΡΕΣΟΥΜΕ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΔΕ ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΜΕ!” Δέχομαι. Ωστόσο, τολμώ να αντιπώ, “Ρε συ Αλέκο δέχομαι ότι τυπώνουμε το περιοδικό για να γουστάρουμε πρώτα απ’όλα εμείς, όμως ποιο το νόημα να γράφουμε αν εκτός από εμάς κανείς άλλος δε καταδέχεται να διαβάσει το φανζίν μας ούτε καν στις ξέγνοιαστες ώρες που σπαταλά ανέμελος στην τουαλέτα του;” Όμως, το καταστάλαγμα της πείρας έρχεται να με αποστομώσει και να με ενθαρρύνει συνάμα, “Έλα μωρέ... Μην αγχώνεσαι... ” Χωρίς να μπορώ να προσδιορίσω τον ακριβή τρόπο η κουβέντα αυτή λειτουργεί ως εναλλακτικό αγχολυτικό χάπι. Έχει καλώς. Θα γράψω ότι γουστάρω. Αν υπάρχει κάτι για το οποίο θέλω να μιλήσω αυτό είναι ένα βιβλίο. Ένα όχι οποιοδήποτε βιβλίο αλλά ένα συγκεκριμένο λογοτεχνικό αριστούργημα που ακούει στον τίτλο 1984, ο μεγάλος αδερφός. Πιστεύω πως ότι και να πω είναι όχι λίγο αλλά απλά περιττό, καθώς τόσο τα συναισθήματα όσο και οι σκέψεις που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του βιβλίου είναι τόσο μοναδικά και αποκαλυπτικά που οι λεκτικές περιγραφές απλά περιορίζουν το μεγαλείο τους. Στηριζόμενος έτσι στην πεποίθηση ότι δεν έχει νόημα να μεταφέρω τις προσωπικές μου εντυπώσεις από τη μελέτη του 1984, θα προτιμήσω να ασχοληθώ με το φαινόμενο Τζώρτζ Όργουελ. Ποιος ήταν ο Τζώρτζ Όργουελ; Πότε γεννήθηκε; Πού έζησε; Ποια γεγονότα υπήρξαν τόσο καταλυτικά στη ζωή του ώστε να σταθεί ικανός να δημιουργήσει με μοναδικό βοηθό την πένα του ένα τέτοιο ανεκτίμητο διαμάντι όπως το 1984; Ας δούμε. Τζώρτζ Όργουελ ήταν το ψευδώνυμο ενός χλωμού συμπαθητικού Άγγλου που γεννήθηκε στην Ινδία το 1903 με το όνομα Έρικ Μπλέιρ. Θέλω να πιστεύω ότι ένας από τους σύγχρονους κατόχους του επιθέτου Μπλέιρ, κατά την προσωπική μου άποψη γλοιώδης, άθλιος και απεχθής, δεν αποτελεί απόγονο του. Ξεφεύγουμε όμως. Ο Όργουελ ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Ίτον της Αγγλίας και εργάστηκε ως αξιωματικός της αυτοκρατορικής Ινδικής αστυνομίας της Μπούρμα. Οι σοσιαλιστικές του ιδέες γρήγορα τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τη θέση αυτή και να εγκατασταθεί στο Λονδίνο και το Παρίσι. Εκεί, μέσα σε μεγάλη φτώχεια που τον ανάγκασε να κάνει όλες τις δουλειές, καλλιέργησε τις προσωπικές του εμπειρίες από τη ζωή και τις μετέφερε αντικειμενικά στα βιβλία του. Μέσα από αυτά φαίνεται ο επαναστατικός χαρακτήρας του Όργουελ. Διακρίνεται ένας άνθρωπος που δε γνώριζε υποχωρήσεις και συμβιβασμούς και που προσπαθούσε να αφυπνίσει την ανθρώπινη συνείδηση. Αναζητώντας στοιχεία του χαρακτήρα του στέκομαι εντυπωσιασμένος στο σημείο όπου αναφέρεται ότι παρ’ όλο ότι ο ίδιος ήταν κριτικός της λογοτεχνίας, αντιπαθούσε τους διανοούμενους. Ακόμη, αν και είχε υπηρετήσει στον Ισπανικό εμφύλιο ως εθελοντής με τους κυβερνητικούς, μισούσε τους κομουνιστές. Ίσως επειδή ο Τζώρτζ Όργουελ μίσησε την υποκρισία και το ψέμα το ίδιο, όπως και τη σκληρότητα στη ζωή και στη λογοτεχνία. Από τα γνωστότερα βιβλία του το 1984 και Η φάρμα των ζώων. Άλλα λιγότερο γνωστά Η κόρη του ιερωμένου, Η τιμή στην Καταλονία κ.α. Σε όλα τα έργα του ο Όργουελ στρέφεται γύρω από την πάλη του ανθρώπου εναντίον των πολιτικών και οικονομικών δυνάμεων που πάνε να τον συντρίψουν. Στέκεται στην ψυχολογική ανάλυση των ηρώων του και προτιμά μια πολεμική πλοκή. Από τα βιβλία του αφήνεται διάχυτη η εντύπωση πως ο σημερινός άνθρωπος είναι ανίκανος να τα βγάλει πέρα με τις απαιτήσεις της ιστορίας του. Ίσως εκεί ακριβώς στοχεύει ο Όργουελ. Να ταρακουνήσει και να γκρεμίσει τις χάρτινες ψευδαισθήσεις μας που δεν ξεπερνούν τα όρια του εγώ μας. Ίσως επιδιώκει να τραβήξει βίαια τα ψυχικά ελατήρια εκείνα που μας διακρίνουν από τα κτήνη και που η αλλοτρίωση του καιρού μας ή οι αδίστακτες φιλοδοξίες μας αχρήστευσαν σιγά σιγά. Ίσως απλά να αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά στον πλανήτη γη ανάθεμα και να διαισθάνεται την άσχημη κατάληξη του. Ίσως... Φάββας Χάρης